Điều trị Hội chứng Đau thần kinh tọa như thế nào?

Definition of Sciatica Pain

Hội chứng đau thần kinh tọa typically presents as pain radiating along the sciatic nerve, starting in the lumbar spine and extending to the outer thigh, the front and outer calf, the outer ankle, and the toes. The direction in which the pain spreads can vary depending on the specific location of the lesion.

Nguyên nhân

The leading cause of sciatic nerve root compression is disc herniation, most commonly at the L4-L5 or L5-S1 disc, which causes compression of the corresponding L5 or S1 root. Additionally, conditions such as spondylolisthesis and lumbar spine degeneration, leading to lumbar spinal stenosis, are also significant contributors. Moreover, these groups of degenerative causes can often be combined.

On the other hand, less common causes include spondylodiscitis, vertebral body injury (usually due to tuberculosis, bacteria, or tumors), trauma, and pregnancy.

Symptom of Sciatica Pain

• Pain along the sciatic nerve often manifests as pain in the lumbar spine radiating to the outer thigh, front and outer calf, outer ankle, and toes. However, in some cases, pain may occur from the buttocks to the legs without any back pain, a condition known as Piriformis Syndrome.
• The pain may be continuous or intermittent. Typically, it is reduced by lying down to rest and exacerbated by walking. Furthermore, accompanying symptoms may include numbness, tingling, paresthesia, and decreased or lost sensation in areas controlled by the sciatic nerve. Additionally, muscle weakness may occur.
• In later stages, symptoms can progress to quadriceps atrophy, limited mobility, and spasticity of the paraspinal muscles.

Chẩn đoán

Dựa vào các triệu chứng mà bệnh nhân khai báo, bác sĩ cần thăm khám kĩ lưỡng để chẩn đoán đúng và tìm ra nguyên nhân của hội chứng đau thần kinh tọa.

Một số nghiệm pháp có thể thực hiện như:

• Hệ thống điểm đau Valleix, dấu chuông bấm dương tính.
• Dấu hiệu Lasègue dương tính.
• Các dấu hiệu khác có giá trị tương đương dấu hiệu Lasègue: dấu hiệu Chavany, dấu hiệu Bonnet.
• Phản xạ gân xương: Phản xạ gân bánh chè giảm hoặc mất trong tổn thương rễ L4, phản xạ gân gót giảm hoặc mất trong tổn thương rễ S1.

Các cận lâm sàng thường dùng để hỗ trợ chẩn đoán và điều trị gồm:

• Các xét nghiệm về dấu hiệu viêm trong xét nghiệm máu âm tính, các chỉ số sinh hóa thông thường không thay đổi. Tuy nhiên cần chỉ định xét nghiệm bilan viêm, các xét nghiệm cơ bản nhằm mục đích loại trừ những bệnh lý như viêm nhiễm, ác tính và cần thiết khi chỉ định thuốc.
• Chụp Xquang thường quy cột sống thắt lưng: ít có giá trị chẩn đoán nguyên nhân. Đa số các trường hợp Xquang thường quy bình thường hoặc có dấu hiệu thoái hóa cột sống thắt lưng, trượt đốt sống. Chỉ định chụp Xquang thường quy nhằm loại trừ một số nguyên nhân (viêm đĩa đệm đốt sống, tình trạng hủy đốt sống do ung thư…).
• Chụp cộng hưởng từ cột sống thắt lưng (MRI): nhằm xác định chính xác dạng tổn thương cũng như vị trí khối thoát vị, mức độ thoát vị đĩa đệm, đồng thời có thể phát hiện các nguyên nhân ít gặp khác (viêm đĩa đệm đốt sống, khối u, …).
• Chụp cắt lớp vi tính CT-Scan: chỉ được chỉ định khi không có điều kiện chụp cộng hưởng từ.
• Điện cơ: giúp phát hiện và đánh giá tổn thương các rễ thần kinh.

Chẩn đoán phân biệt:
Cần phân biệt với các trường hợp giả đau thần kinh tọa.

• Đau thần kinh đùi, đau thần kinh bì đùi, đau thần kinh bịt.
• Đau khớp háng do viêm, hoại tử, thoái hóa, chấn thương.
• Viêm khớp cùng chậu, viêm, áp xe cơ thắt lưng chậu.

Điều trị

If not detected and treated early, sciatica can eventually lead to lower limb movement disorders, potentially causing partial or complete paralysis of the lower limbs, as well as lower limb sensory disorders and sphincter (circular) disorders.

Nguyên tắc điều trị

• Điều trị theo nguyên nhân (thường gặp nhất là thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng).
• Giảm đau và phục hồi vận động nhanh.
• Điều trị nội khoa với những trường hợp nhẹ và vừa.
• Can thiệp ngoại khoa khi có những biến chứng liên quan đến vận động, cảm giác.
• Đau thần kinh tọa do nguyên nhân ác tính: điều trị giải ép cột sống kết hợp điều trị chuyên khoa.

Điều trị không dùng thuốc

• Nằm giường cứng, tránh các động tác mạnh đột ngột, mang vác nặng, đứng, ngồi quá lâu.
• Thay đổi lối sống, vận động, nghỉ ngơi hợp lí, đeo đai lưng hỗ trợ.
• Châm cứu giúp giảm đau tại chỗ cũng như các triệu chứng thần kinh ở chân hiệu quả
• Xoa bóp bấm huyệt giúp giãn cơ, giảm đau, tăng tuần hoàn tại các vùng thần kinh tọa chi phối.
• Vật lí trị liệu: Điện xung, sóng ngắn, siêu âm trị liệu, điện từ trường, vận động trị liệu, chườm nóng, lạnh, chiếu hồng ngoại, …

Điều trị dùng thuốc
Thuốc giảm đau. Tùy mức độ đau mà sử dụng một hoặc phối hợp các thuốc giảm đau sau đây:

• Thuốc giảm đau: Paracetamol/Codein/Tramadol.
• Thuốc kháng viêm không steroid (NSAID): Meloxicam, Diclofenac, Celecoxib
• Trong trường hợp đau nhiều có thể cần phải dùng đến các chế phẩm thuốc phiện như morphin.
• Thuốc giãn cơ: Eperisone, Tolperisone.
• Thuốc giảm đau thần kinh: Gabapentin, Pregabalin, vitamin 3B.
• Thuốc kháng viêm Corticoid: Methylprednisolone, Prednisolone.

Điều trị ngoại khoa

Chỉ định khi điều trị nội khoa thất bại hoặc những trường hợp có chèn ép nặng (hội chứng đuôi ngựa, hẹp ống sống, liệt chi dưới…), teo cơ.

• Phẫu thuật lấy nhân đệm: cắt bỏ một phần nhỏ đĩa đệm thoát vị gây chèn ép thần kinh. Chỉ định sau khi điều trị đau 03 tháng không kết quả. Trường hợp bệnh nhân đã có biến chứng hạn chế vận động và rối loạn cảm giác nặng, cần phẫu thuật sớm hơn.
• Phẫu thuật cắt cung sau đốt sống: chỉ định đối với đau thần kinh tọa do hẹp ống sống, phương pháp này làm cột sống mất vững và dễ tái phát.
• Trường hợp trượt đốt sống gây chèn ép thần kinh nặng: cố định bằng phương pháp làm cứng đốt sống, nẹp vít cột sống.

Phòng ngừa

Đau thần kinh tọa hoàn toàn có thể phòng ngừa tại nhà bằng những cách rất đơn giản như sau:

First and foremost, change your lifestyle and activities to avoid bending over, incorrect posture, and carrying heavy objects. Moreover, keep your spine upright when sitting for long periods or driving; you can also wear a back support belt. Additionally, practice moderate physical exercises such as swimming or yoga to increase the endurance and flexibility of your back muscles. Finally, incorporate exercises specifically designed to strengthen the back muscles.